Nhà thờ họ hay còn gọi là nhà thờ thờ từ đường họ, ý nghĩa nhà thờ họ thì nhiều người cũng chưa hiểu hết hàm ý bao trùm của nơi thờ cúng linh thiêng này. Để hiểu rõ thêm về vấn đề này Kiến Trúc Phúc Lộc xin phép được chia sẻ thêm cho quý vị tham khảo.
Nội dung chính
Ý nghĩa nhà thờ họ từ đường của người Việt Nam
Theo thống kê nhà xuất bản khoa học xã hội thì Việt Nam có 769 dòng họ trong đó họ Nguyễn, Lê, Trần chiếm số đông nhất, vì thế mỗi một dòng họ đều có nét đặc trưng khác nhau.
Nhà thờ họ từ đường không những làm nơi thờ cúng tâm linh, thờ ông tổ họ, mà còn là nơi giúp con cháu sau này phải luôn luôn nhớ đến cuội nguồn “uống nước nhớ nguồn” mà ông cha ta xưa nay luôn nhắc nhớ con cháu mình.
Là nơi lưu giữ các gia phả dòng họ, và các kỷ vật của dòng họ từ nhiều đời trước để lại, mang ý nghĩa tinh thần cao, hướng con cháu trong dòng họ sống tốt hơn. Đồng thời hàng năm thực hiện các nghi lễ tế cúng hay giỗ tổ, các con cháu ở mọi nơi về tham dự tụ họp, tưởng nhớ các bề trên đã khuất.
Trong nhà thờ từ đường họ còn phân chia theo “Chi”,”Cành” của dòng họ, thông thường nhà thờ họ không thờ quá 5 đời tổ.
Kiến trúc trong nhà thờ từ đường họ
Ngày xưa nhà thờ họ được làm khá đơn giản từ các vật liệu như gỗ có mái lợp bằng lá cọ, lá dừa… ngoài ra các chi tiết hoa văn được thể hiện tinh sảo qua từng cấu kiện. Ngày nay thì được xây dựng chủ yếu bằng vật liệu gạch vữa xi măng sắt thép, đây là những thứ rẻ và lại bền chắc mà con người hay dùng.
Xu hướng xã hội kinh tế phát triển thì con người dần dần muốn thể hiện kiến trúc cấu kiện nhà thờ bằng vật liệu là gỗ, để theo đúng cổ truyền ngày xưa. Chúng ta sẽ thỉnh thoảng bắt gặp ở nhưng nơi có nhà thờ từ đường họ được làm khung gỗ kết hợp với tường xây. Trong đó có các cấu kiện như cột nhà, vì kèo, vì thuận, kẻ hiên, kẻ ngồi được làm từ gỗ mít, gỗ lim… với mái ngói được lợp loại ngói cánh sen nung thủ công có màu đỏ.
Về hình thức kiến trúc nhà từ đường họ vẫn tuân theo nét cổ truyền xưa như 3 gian, 5 gian, ngôi nhà hình chữ nhất, nằm ngang với hai mái trước và sau theo kiểu thu hồi bít đốc. Các họa tiết thường được thể hiện nét chạm khắc tỉ mỉ ở vì thuận và kẻ ngồi, kẻ hiên. Thanh rui mái nhà 2 lớp được khắc chữ thọ.
>>Xem thêm: Thiết kế nhà gỗ 5 gian trên tầng 2 kết hợp với cầu thang ngoài
Lưu ý gì trong thiết kế nhà thờ họ từ đường
Quy mô của nhà thờ họ không có một quy chuẩn nhất định nào mà chủ yếu phụ thuộc vào điều kiện kinh tế của dòng họ đó muốn đâu tư và muốn làm theo điều kiện cho phép, còn kiểu cấu trúc thì vẫn là 3 gian và 5 gian… 2 mái, 4 mái, 2 tầng 8 mái, diện tích xây dựng thường là 60 đến 100m2, ngoài ra còn kết hợp thêm sân vườn, hòn non bộ. Do nhà thờ mang tính cộng đồng cho nên nhìn khá giống với các mẫu nhà ở dân gian.
Vật liệu xây dựng chủ yếu được làm là gạch vữa xi măng đây là thứ thường có sẵn cho nên việc xây dựng dễ dàng hơn. Ngày nay việc sử dụng gỗ kết hợp với tường xây đang dần được phổ biến hơn.
- Kiến trúc mái: Mái nhà được làm khá đa dạng nhưng vẫn tuân thủ thuần tiết kiến trúc cổ truyền, mái thường được làm theo truyền thống như 2 mái có độ dốc 68%. Ngoài ra 4 mái và 2 tầng 8 mái. Có một số dòng họ sử dụng 4 mái có đao cong có nét hoa văn hình đầu rồng, giữa mái nhà thường có mặt Nguyệt và 2 hình rồng đối nhau.
- Hoa văn: được thể hiện rõ ở phần kẻ như kẻ ngồi, hiên, vì đốc, cửa bức bàn, khu gian thờ. Trong nhà gỗ cổ truyền thì hoa văn đục chạm được coi là rất quan trọng, bởi những đường nét tinh hoa đó thể hiện được các ý nghĩa như tinh thần, giáo dục con cháu, biểu trưng cho từng vùng miền
- Cây thước tầm: đây được coi là bản vẽ thu nhỏ thủ công mà theo kinh nghiệm các cụ xưa truyền lại, khi mỗi khi công trình làm xong sẽ có cây thước này treo lên nóc nhà để sau này người khác tới sửa chữa hay trùng tu sẽ xem cây thước đó và làm theo.
>>Xem thêm: Báo giá thiết kế nhà thờ họ chi tiết và mới nhất năm 2022
Kết cấu chính trong nhà thờ
- Cột nhà: cột nhà là phần quan trọng nó nâng đỡ và chịu lực toàn bộ khung nhà đè lên, kiểu dáng cột có hình tròn dưới chân có kê đá. Kích thước cột to hay nhỏ tùy vào quy mô của công trình, thường thì cột có đường kính từ 35 đế 40cm
- Cột cái: đây là cột chính của nhà cao hơn so với các cột khác, nó được đặt ở gian chính giữa của ngôi nhà ở 2 bên, nối 2 cột cái với nhau là câu đầu.
- Cột con hay còn gọi cột quân cột này sẽ ngắn hơn cột cái được đặt ở vị trí phụ 2 bên cột cái, được nối với nhau bởi kẻ ngồi và kẻ bẩy hậu.
- Cột hiên được đặt ở ngoài thềm nhà được làm ngắn hơn so với cột cái, theo độ dốc của mái hiên, cột hiên được nối với cột quân bởi kẻ hiên.
- Vì kèo: thông thường nhà 3 gian sẽ có 4 vì trong đó có 2 vì đốc 2 vì giữa, được nối với nhau bởi cách thanh xà ngang, mỗi vùng miền đều có kiến trúc Vì kèo khác nhau tạo nét văn hóa đặc trưng, nhưng vẫn tuân thủ về số cột và vì kèo.
Ngoài ra thiết kế phải lưu ý tới phong thủy như thế đất, trong thế đất thì thường sẽ chọn có vị đất nền cao hơn so với vị trí xung quanh. Thông thường nhà thờ họ xây dựng theo hình chữ “Đinh” một hình thể công trình mang hình thể chữ “Đinh, Công , Quốc”.
Như vậy Kiến Trúc Phúc Lộc đã đã nói sơ qua về ý nghĩa của nhà thờ họ từ đường và lưu ý thiết kế, đã giúp quý vị hiểu thêm được phần nào về kiểu mẫu nhà này.
Giới thiệu đơn vị chuyên thiết kế nhà gỗ cổ truyền
Kiến trúc Phúc Lộc là một đơn vị chuyên thiết kế các công trình nhà gỗ cổ truyền như: nhà gỗ 3 gian, nhà gỗ 5 gian, nhà thờ từ đường, nhà gỗ sân vườn…Với nhiều năm kinh nghiệm trong nghề và nghiên cứu kiến trúc cổ truyền.
Chúng tôi luôn đảm bảo từng chi tiết thiết kế sẽ mang lại những giá trị tinh thần, cũng như thể hiện đúng nét kiến trúc cổ truyền của Bắc Bộ.
Được thừa hưởng tinh hoa kiến trúc từ các nghệ nhân làm nhà gỗ tại làng nghề Chàng Sơn, huyện Thạch Thất Hà Nội.
Trải qua nhiều năm nghiên cứu về kiến trúc nhà Bắc Bộ. Đến nay kiến trúc Phúc Lộc đã thiết kế nhiều công trình trên cả nước. Trong số đó rất nhiều công trình đã được thi công trên thực tế như: Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, Nghệ An…
Ngoài việc thiết kế kiến trúc, thì chúng tôi còn có cơ sở trực tiếp sản xuất và thi công trọn gói công trình mang tên thương hiệu là nhà gỗ Phúc Lộc. Nhà Gỗ Phúc Lộc là một trong những xưởng gỗ giữ gìn được nghề làm nhà gỗ kẻ truyền, được thành lập và đi lên dưới sự quản lý của chuyên gia nhà gỗ Nguyễn Huy Khiêm cùng đội ngũ các bác thợ lâu năm, giàu kinh nghiệm trong làng Chàng Sơn.
Thông tin về kiến trúc Phúc Lộc
Hotline: 0936.247.222
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
> Xem bản vẽ nhà thờ họ từ đường
