Kiến trúc nhà ở truyền thống đồng bằng Bắc Bộ không chỉ là nơi thờ cúng và sinh hoạt, mà còn phản ánh sâu sắc nếp sống, văn hóa của người Việt. Ẩn sau nét bình dị ấy là triết lý sống nhân văn và sự mộc mạc ấm cúng như con người đồng bằng Bắc Bộ. Cùng chúng tôi tìm hiểu về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ trong bài viết sau.
Nội dung chính
Tìm hiểu kiến trúc nhà ở truyền thống đồng bằng Bắc Bộ
Xin mời quý vị cùng tìm hiểu về kiến trúc nhà ở truyền thống đồng bằng Bắc Bộ được thể hiện qua đặc điểm và bố cục không gian dưới đây:
Đặc điểm của nhà truyền thống Bắc Bộ
Nhà ở truyền thống Bắc Bộ là kiến trúc nhà dân gian đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ, được xây dựng và lưu giữ qua nhiều thế hệ. Dưới đây là những đặc điểm về kiến trúc của nhà gỗ truyền thống:
- Hình thức: Phổ biến là nhà gỗ 3 gian, 5 gian hoặc 7 gian. Trong đó gian giữa để thờ cúng tổ tiên, các gian bên được sử dụng làm nơi nghỉ ngơi, tiếp khách và sinh hoạt hàng ngày.
- Mái nhà: Mái nhà truyền thống Bắc Bộ thường có độ dốc lớn để thoát nước và tạo không gian gác lửng phục vụ sinh hoạt. Mái được thiết kế rộng ra ngoài để che chân cột. Mái thường được lợp ngói mũi hài hoặc ngói âm dương vừa thể hiện tính thẩm mỹ, vừa bền bỉ theo thời gian.
- Chất liệu: Nhà ở truyền thống đồng bằng Bắc Bộ chủ yếu sử dụng gỗ tự nhiên làm vật liệu chính. Các loại gỗ thường được chọn là gỗ lim, gỗ gõ đỏ, gỗ căm xe Lào… vừa bền vừa mang ý nghĩa phong thủy.
- Hoạ tiết và hoa văn: Nhà cổ truyền Bắc Bộ thường trang trí những đường nét đục chạm tinh xảo và thể hiện ý nghĩa mà gia chủ muốn hướng tới. Trong đó phải kể tới những họa tiết như: rồng, phượng, tứ quý (tùng – cúc – trúc – mai), hoa sen, sen rùa…. Mỗi hoạ tiết trên cấu kiện đều thể hiện ý nghĩa và ước vọng về sự may mắn, bình an và hưng thịnh của gia chủ.
Bố cục không gian nhà truyền thống
Kiến trúc nhà truyền thống đồng bằng Bắc Bộ còn được thể hiện qua bố cục không gian. Cụ thể:
- Khuôn viên: Nhà truyền thống thường được thiết kế có khuôn viên chung bao gồm các hạng mục: cổng, sân, vườn, hồ, gian chính và gian phụ.
- Nguyên tắc phong thủy: Nhà chính thường quay về hướng Nam hoặc Đông Nam, vừa đón gió mát mùa hạ và tránh gió mùa đông.
- Sân: Trước nhà chính là nơi diễn ra sinh hoạt của gia đình, giỗ chạp hoặc phơi thóc…
- Vườn và ao: Hạng mục cảnh quan của nhà gỗ Bắc Bộ được sử dụng để trồng cây ăn quả, tiểu cảnh hoặc bố trí hồ sen, ao cá… Hoặc gia chủ có thể bố trí chòi lục giác để nghỉ ngơi, đọc sách hay thư giãn.
- Nhà ngang, nhà phụ: Bố trí hai bên hoặc phía sau nhà chính, dùng làm bếp, kho hoặc nơi sinh hoạt của gia chủ.
Tính chất bình dị trong kiến trúc nhà ở truyền thống
Tính chất bình dị trong kiến trúc nhà truyền thống đồng bằng Bắc Bộ được thể hiện qua các yếu tố như:
Màu sắc, vật liệu tự nhiên, gần gũi
Màu sắc chủ đạo là những gam màu trầm ấm, giản dị như màu nâu của gỗ, màu đỏ của ngói, màu vàng đất của tường gạch. Những gam màu này không quá rực rỡ nhưng tạo cảm giác gần gũi, thân thuộc.
Vật liệu từ tự nhiên sẵn có và thân thiện với môi trường. Điều này thể hiện lối sống hài hòa với thiên nhiên của người dân làng quê Bắc Bộ.
Công năng thuận tiện cho sinh hoạt nông thôn
Các khu vực trong nhà ở truyền thống đồng bằng Bắc Bộ được bố trí đảm, bảo công năng thuận tiện cho sinh hoạt nông thôn. Gian chính là nơi thờ cúng, nhà ngang được sử dụng làm kho chứa đồ, sân phơi lúa và mái hiên để cất giữ lương thực hay nông cụ.
Sự mộc mạc ấm cúng như con người đồng bằng Bắc Bộ
Sự mộc mạc và ấm cúng của nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ được thể hiện qua cách bố trí gian giữa làm nơi thờ cúng trang nghiêm, nhưng vẫn gần gũi. Hai gian bên là chỗ nghỉ ngơi và tiếp khách.
Ngôi nhà gỗ là nơi có nhiều thế hệ trong gia đình cùng chung sống, điều đó thể hiện sự gắn bó và ấm áp giữa các thành viên. Ngôi nhà có thiết kế bình dị như tính cách hiền hoà và chất phác của người nông dân Bắc Bộ.
Vài mẫu nhà ở truyền thống đồng bằng Bắc Bộ
Quý vị có thể tham khảo một vài mẫu nhà ở truyền thống đồng bằng Bắc Bộ như:
Nhà gỗ 3 gian
Bao gồm 3 gian chính, trong đó gian giữa thường là nơi trang trọng đặt bàn thờ tổ tiên và tiếp khách. Hai gian bên dùng làm chỗ nghỉ ngơi, sinh hoạt hàng ngày. Nhà 3 gian thể hiện nếp sống giản dị, gần gũi thiên nhiên của người nông dân Bắc Bộ.
Nhà gỗ 5 gian
Nhà gỗ 5 gian rộng rãi hơn thích hợp với những gia đình đông người. Gian giữa là không gian thờ cúng và tiếp khách. Hai gian bên cạnh là nơi nghỉ ngơi, sinh hoạt. Hai gian ngoài cùng thường dùng làm kho chứa hoặc buồng ngủ.
Nhà ở truyền thống đồng bằng Bắc Bộ là không gian sống bình dị gắn liền với đời sống của người dân và trở thành biểu tượng của sự gắn kết gia đình, cộng đồng cần được lưu giữ. Nếu quý vị đang có nhu cầu làm nhà gỗ cổ truyền, hãy liên hệ Kiến Trúc Phúc Lộc qua số hotline 0973 812 666 để được tư vấn cụ thể nhất.
Thông tin về kiến trúc Phúc Lộc
Hotline: 0973 812 666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo: những video hay về kiến trúc nhà cổ truyền
>Tham khảo: những dự án thiết kế đẹp mắt
>Tham khảo: Kiến Trúc Phúc Lộc
