Cuốn thư đá là một biểu tượng văn hóa độc đáo, góp phần tạo nên vẻ đẹp trang nghiêm cho các công trình kiến trúc cổ. Mang đậm dấu ấn truyền thống, bức cuốn thư bằng đá không chỉ là vật phẩm trang trí mà còn ẩn chứa những giá trị phong thủy sâu sắc, thể hiện niềm tin và mong ước của người Việt về cuộc sống bình an, may mắn. Bài viết này sẽ khám phá thông tin về cuốn thư bằng đá, từ khái niệm, cấu tạo đến hoa văn chạm khắc, giúp bạn có thêm kiến thức.
Video nhà thờ gỗ 3 gian tại Mỹ Hào – Hưng Yên
Nội dung chính
Cuốn thư đá là gì?
Cuốn thư đá, hay còn được biết đến là bình phong đá, có chức năng chính là che chắn và ngăn chặn sự xâm nhập của các luồng khí xấu vào không gian nhà. Cuốn thư bằng đá được chế tác từ đá nguyên khối, sử dụng các loại đá như đá xanh, đá trắng, hay đá granite. Tùy theo yêu cầu của gia chủ, cuốn thư sẽ được thiết kế với kích thước và mẫu mã phù hợp.
Trên bề mặt bức cuốn thư bằng đá, người ta chạm khắc những tập tục văn hóa dân gian lâu đời của người Việt. Những hình chạm khắc này giống như cuốn sách cổ hay chiếu chỉ của vua quan thời xưa. Ngày nay, bức cuốn thư bằng đá không chỉ chạm khắc chữ Hán mà còn thêm các hoa văn đặc biệt như: Rồng cuốn, chữ phúc, lộc, thọ.
Tìm hiểu cấu tạo của cuốn thư đá
Cấu tạo của cuốn thư bằng đá tuy đơn giản nhưng lại vô cùng tinh xảo, thể hiện sự tỉ mỉ và tài hoa của những người nghệ nhân.
Phần chân đế
Phần đế của cuốn thư thường được thiết kế theo kiểu chân quỳ hoặc trang trí hoa lá, tùy theo sở thích và nhu cầu của gia chủ. Với những mẫu cuốn thư kích thước nhỏ, thân cuốn thư thường được làm từ một khối đá liền, đảm bảo sự chắc chắn và liền mạch trong thiết kế.
Ngược lại, đối với các mẫu cuốn thư đá có kích thước lớn, phần đế thường phải ghép lại từ nhiều khối đá khác nhau. Điều này giúp tạo nên sự vững chắc và độ bền cho cuốn thư, đồng thời cho phép tạo ra các chi tiết phức tạp hơn trong thiết kế. Việc ghép các khối đá lại với nhau cũng đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ của người thợ để đảm bảo tính thẩm mỹ và sự hài hòa trong tổng thể cuốn thư.
Phần thân cuốn thư
Với những loại cuốn thư nhỏ, chúng thường được chế tác từ một viên đá liền khối duy nhất. Sau khi hoàn thành khối đá, người thợ sẽ tiến hành chạm khắc hoa văn lên bề mặt đá. Đối với các loại cuốn thư lớn, thân của chúng được cấu tạo từ một khối đá ở giữa làm nền tảng. Từ đó, các phần khác được ghép dần từ giữa ra, sao cho cuốn thư đá cân đối, đẹp mắt và chính xác. Sự ghép nối này đòi hỏi tay nghề cao của người thợ để đảm bảo tính thẩm mỹ và độ bền vững của công trình.
Hai bên cuốn thư thường được trang trí bằng hình ảnh bút nghiêng và cây kiếm. Những biểu tượng này không chỉ làm tăng thêm vẻ đẹp của cuốn thư mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho sự thông minh và dũng cảm, thể hiện những giá trị cao quý và phẩm chất tốt đẹp mà người xưa luôn đề cao.
Phần hông cuốn thư
Phần hông của cuốn thư đá được dựng sát hai bên, giống như những trụ cột vững chắc, mang lại sự ổn định và cân bằng cho toàn bộ cấu trúc. Trên đỉnh của các cột này thường được trang trí thêm bóng đèn, làm nổi bật vẻ đẹp tổng thể của cuốn thư. Bóng đèn không chỉ mang lại ánh sáng mềm mại mà còn làm nổi bật các chi tiết điêu khắc và hoa văn trên bề mặt đá. Đây cũng là một phần không thể thiếu trong thiết kế để tăng thêm sự sang trọng và độc đáo cho mỗi cuốn thư.
Hoa văn trên cuốn thư đá
Để tạo nên một cuốn thư bằng đá đẹp, các nghệ nhân phải tinh tế và tỉ mỉ trong việc chăm chút từng chi tiết hoa văn nhỏ nhất. Trên cuốn thư, các họa tiết được chạm trổ tinh xảo như:
Họa văn rồng cuốn thủy
Trong quan niệm phong thủy, hình ảnh rồng mang ý nghĩa là linh vật có khả năng xua đuổi tà khí và mang lại điềm lành cho không gian. Thuỷ – nước là yếu tố được cho là mang đến may mắn và sự hưng thịnh. Khi kết hợp họa tiết rồng và nước trên cuốn thư, gia chủ mong muốn thu hút tài lộc và vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.
Họa văn lưỡng long chầu nguyệt
Hình ảnh hai con rồng điêu khắc hướng đầu vào nhau, với mặt trăng nằm ở giữa, là một biểu tượng mang ý nghĩa sâu sắc trong nghệ thuật và phong thủy. Sự kết hợp của hai con rồng với mặt trăng trên cuốn thư đá tạo nên một hình ảnh tượng trưng cho sự hài hòa và vĩnh hằng của trời đất.
Họa văn hoa sen
Hoa sen là một biểu tượng của sự cao quý và thanh khiết, vì thế họa tiết hoa sen thường được chạm khắc trên các bức cuốn thư đá. Cuốn thư được chạm khắc hình ảnh hoa sen không chỉ tăng thêm vượng khí và thanh lọc điều xấu, mà còn tượng trưng cho sự an nhàn và hạnh phúc.
Hoa văn Ngũ Phúc Lâm Môn
Hoa văn Ngũ Phúc Lâm Môn là một họa tiết đặc biệt trên cuốn thư đá, được tạo thành từ năm con dơi kết hợp với chữ thọ. Các con dơi trong họa tiết Ngũ Phúc thường được xem là biểu tượng của sự may mắn và thành công trong cuộc sống. Chúng thường được coi là linh vật biểu tượng cho sự bình an và thịnh vượng. Khi kết hợp với các chữ thọ, họa tiết này trở nên phong phú và đa chiều, nhấn mạnh vào ý nghĩa về sức khỏe, sự sống mãi mãi và sự thịnh vượng vững chắc.
Tóm lại, cuốn thư đá là một thiết kế kiến trúc độc đáo, gắn liền với đời sống văn hóa và tinh thần của người Việt từ bao đời nay. Cuốn thư có cấu tạo không quá phức tạp, nhưng lại vô cùng tinh xảo với nhiều mẫu mã đa dạng. Nếu đang có dự định làm cuốn thư, hoặc thiết kế nhà gỗ 3 gian, 5 gian mời bạn liên hệ với Kiến Trúc Phúc Lộc để được tư vấn chi tiết nhất.
Thông tin về kiến trúc Phúc Lộc
Hotline: 0936.247.222
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo: những video hay về kiến trúc nhà cổ truyền
>Tham khảo: những dự án thiết kế đẹp mắt
>Tham khảo: Kiến Trúc Phúc Lộc
